Da nổi mẩn đỏ ngứa: 15 "thủ phạm" và cách kiểm soát hiệu quả

Chắc hẳn bạn đã một lần gặp phải tình trạng bị ngứa da nổi mẩn đỏ mà không rõ nguyên do. Tình trạng da nổi mẩn ngứa có thể do rất nhiều nguyên nhân khác nhau từ bệnh về da cho đến một số bệnh lý gây ra. Tùy từng nguyên nhân sẽ có cách kiểm soát cũng như điều trị phù hợp.

Dưới đây là 15 nguyên nhân khiến da nổi mẩn ngứa mà Hello Bacsi đã tổng hợp được để bạn biết cách kiểm soát tình trạng da nổi mẩn ngứa và ngăn ngừa tình trạng tái phát.

Da nổi mẩn ngứa do mắc bệnh về da

Da sẽ bị nổi mẩn đỏ và ngứa rất khó chịu nếu bạn mắc các bệnh về da dưới đây: 

1. Viêm da tiếp xúc

Viêm da tiếp xúc là một tình trạng bệnh rất phổ biến do da chạm phải các chất gây kích ứng. Có nhiều nguyên nhân gây viêm da tiếp xúc nhưng chủ yếu là:

• Tiếp xúc với các hóa chất tẩy mạnh: Bạn có thể bị viêm da tiếp xúc do hóa chất có trong nước giặt quần áo, nước rửa chén, nước xịt đa năng, các sản phẩm tắm gội, chăm sóc da.
• Quần áo gây kích ứng: Quần áo bạn mặc được giặt bằng sản phẩm có chứa hóa chất kích ứng hoặc chất liệu vải làm da nổi mẩn ngứa.
• Vi khuẩn, bụi bẩn, lông thú cưng: Đây cũng là những nguyên nhân chính yếu khiến da nổi mẩn ngứa.

Bị dị ứng da nổi mẩn đỏ ngứa phải làm sao? Trong trường hợp này, bạn nên tránh tiếp xúc với các yếu tố mà làn da mẫn cảm.

2. Da nổi mẩn ngứa do bị khô

Nguyên nhân chính yếu làm da khô, dẫn tới da nổi mẩn ngứa gồm:

• Căng thẳng làm nội tiết tố thay đổi và khiến da nổi mẩn ngứa: Bạn cần nghỉ ngơi hợp lý, massage thư giãn, đi du lịch…
• Thời tiết quá lạnh, nóng hoặc môi trường quá khô làm da dễ bị kích ứng: Giữ da sạch bằng cách tắm nước ấm mỗi ngày rồi sau đó dưỡng ẩm đều đặn.
• Tuổi tác càng cao, da khô hơn theo tuổi: Tránh gãi, sử dụng chất tẩy rửa nhẹ nhàng, tắm bằng nước ấm và thoa kem dưỡng ẩm.
• Vi khuẩn, virus, bụi bẩn, phấn hoa: Thường xuyên dọn dẹp nhà cửa và định kỳ giặt chăn, drap, bao gối, chiếu bằng những sản phẩm có thành phần lành tính.
• Sản phẩm tẩy rửa mạnh, mỹ phẩm chưa phù hợp, sản phẩm tắm gội thiếu dưỡng ẩm: Bạn nên tìm hiểu kỹ về thành phần và chọn những sản phẩm phù hợp.

3. Bệnh vảy nến

Nguyên nhân gây bệnh vảy nến được cho là do rối loạn trong cơ thể khiến các tế bào da cũ chưa kịp tróc ra thì tế bào da mới đã hình thành. Từ đó, các tế bào này tích tụ lại một chỗ khiến da nổi mẩn ngứa hình tròn, dày, có vảy trắng hoặc bạc.

Một số yếu tố nguy cơ làm tăng tỷ lệ mắc bệnh vảy nến gồm có di truyền và yếu tố stress, hút thuốc, cháy nắng, căng thẳng, nghiện rượu, nhiễm trùng da, thời tiết lạnh, khô, tác dụng phụ của thuốc điều trị tăng huyết áp, sốt rét…

Khi bị vảy nến, bạn không nên tự điều trị tại nhà mà cần đến bác sĩ để được điều trị đúng cách.

4. Ghẻ khiến da nổi mẩn ngứa dữ dội

Bệnh ghẻ thường khiến da mẩn ngứa do một loại rệp nhỏ Sarcoptes scabiei gây ra. Cái ghẻ đào hang để đẻ trứng làm cho vùng da đó ngứa dữ dội, thậm chí lở loét, nhiễm trùng da.

Bác sĩ da liễu có thể chỉ định một số loại thuốc mỡ như DEP, kem dưỡng, thuốc trị ngứa cũng như thuốc kháng histamin để bạn trị cái ghẻ. Ngoài ra, bạn có thể làm dịu cơn ngứa bằng nước mát hoặc dùng khăn ướt lau da.

Khi điều trị ghẻ, tốt nhất bạn nên bỏ hết quần áo, chăn mền cũ và vệ sinh lại nhà cửa hoặc luộc quần áo, chăn mền bằng nước sôi và phơi nắng trước khi sử dụng lại. Điều này giúp diệt trứng ghẻ vương trên đồ đạc.

5. Nấm da

Nấm da là bệnh lý ở da và móng do nhiễm nấm gây nên. Bệnh có thể lây truyền qua 4 con đường:

• Từ người sang người
• Từ động vật nhiễm bệnh sang người
• Tiếp xúc với đồ vật đã nhiễm nấm
• Tiếp xúc với các bề mặt (sàn nhà, mặt bàn ghế, mặt đất nhiễm nấm)

Đây là một bệnh có thể được điều trị bằng thuốc uống, kem bôi hay thuốc mỡ bôi trị nấm. Bạn nên chú ý điều trị tận gốc tình trạng này để hết ngứa, tránh lây lan và tránh bội nhiễm vi khuẩn.

Ngoài ra, bạn cũng có thể phòng ngừa nấm da, tránh gặp tình trạng nổi mẩn đỏ trên da và ngứa bằng các cách dưới đây:

• Luôn rửa tay thường xuyên và vệ sinh cá nhân cẩn thận
• Thường xuyên lau dọn nhà cửa 
• Giữ cơ thể luôn thoáng mát và khô ráo, tránh mặc quần áo quá dày khiến cơ thể bị đổ mồ hôi nhiều, khiến da ẩm ướt
• Vệ sinh đồ dùng cá nhân sạch sẽ và không dùng chung đồ đạc với người khác.

6. Viêm da cơ địa

Viêm da cơ địa thường khiến da bị ngứa nổi hột và dễ tái đi tái nhiều lần nếu không được kiểm soát triệt để. 

Nguyên nhân có thể do di truyền, hệ miễn dịch yếu và các yếu tố ngoài môi trường như:

• Ở trong thời tiết lạnh, khô, thiếu độ ẩm
• Tắm nước quá nóng gây khô da, dẫn đến viêm da cơ địa
• Tiếp xúc với bụi bẩn, phấn hoa, khói thuốc lá, lông thú cưng
• Tiếp xúc với hóa chất, sản phẩm tẩy rửa

7. Bệnh mề đay khiến da nổi mẩn ngứa

Nguyên nhân gây bệnh mề đay là các chất gây dị ứng. Khi những chất này xâm nhập vào cơ thể sẽ kích thích hệ miễn dịch phản ứng lại bằng cách giải phóng histamin – chất gây ngứa. 

Dưới đây là những chất gây dị ứng khiến da nổi mẩn đỏ ngứa:

• Phấn hoa
• Bị côn trùng đốt
• Dị ứng với thuốc
• Dị ứng thực phẩm 
• Nhiễm trùng do vi khuẩn
• Mắc phải các bệnh tự miễn
• Dị ứng với hóa chất độc hại
• Gặp các vấn đề về nội tiết tố
• Thân nhiệt thay đổi đột ngột (lúc nóng, lúc lạnh)

Để phòng ngừa tình trạng nổi mề đay, bạn nên tìm ra nguyên nhân chính xác là gì và điều trị nó. Trong lúc mắc bệnh, bạn nên mặc quần áo thoải mái, tránh tiếp xúc với những chất gây kích ứng, hóa chất độc hại và tránh tập luyện quá sức.

Da nổi mẩn ngứa do các bệnh lý bên trong cơ thể

Dưới đây là những bệnh lý bên trong cơ thể khiến da xuất hiện mẩn ngứa bất thường mà bạn nên biết.

1. Sẩn ngứa do gan

Da nổi mẩn đỏ ngứa là một trong những triệu chứng báo hiệu gan quá tải, không chuyển hóa hết chất gây độc trong cơ thể, khiến chúng tích tụ lại. 

Người bị sẩn ngứa do gan nếu không được điều trị đúng cách sẽ ảnh hưởng tới chức năng gan và nhiều cơ quan khác. 

2. Bệnh suy thận

Thận có chức năng loại bỏ các chất cặn bã ra khỏi máu. Chức năng thận suy yếu, các chất thải này tích tụ trong máu có thể gây ngứa nổi mẩn đỏ ở da.

Bên cạnh sử dụng thuốc theo chỉ định từ bác sĩ và thường xuyên theo dõi sức khỏe khi bị gan và thận, bạn cần:

• Bỏ hút thuốc lá (nếu có), tránh khói thuốc
• Thường xuyên luyện tập thể thao để bảo vệ sức khỏe
• Tạo sự cân bằng giữa công việc và nghỉ ngơi hợp lý, tránh thức khuya
• Hạn chế ăn chất béo, muối, giảm đạm trong khẩu phần ăn uống và giảm rượu bia
• Ăn nhiều rau, củ, quả, uống nước đầy đủ và thực hiện chế độ ăn uống dinh dưỡng

3. Bệnh tiểu đường khiến da nổi mẩn ngứa

Bệnh tiểu đường khiến cho lượng đường trong máu ở người bệnh tăng cao, làm cơ thể bị mất nước và giảm tưới máu nuôi da. Hơn thế nữa, bệnh tiểu đường còn khiến các dây thần kinh bị tổn thương, giảm cảm giác. Cuối cùng gây khô da và ngứa ngáy.

Bị nổi mẩn ngứa do tiểu đường phải làm sao?

Khi bị ngứa da do tiểu đường, bạn hãy:

• Dưỡng ẩm da
• Giảm thiểu căng thẳng
• Mặc quần áo thoáng mát
• Đắp gạc lạnh để giảm ngứa.

4. Bệnh suy giáp

Bệnh suy giáp có thể khiến cho da khô, phù nề, cơ thể chịu lạnh kém và gây ra cảm giác ngứa ngáy cho người bệnh.

5. Da bị nổi mẩn ngứa do nhiễm giun sán

Giun sán thải một số chất vào máu. Cơ thể xem chất độc này như một kháng nguyên lạ và sinh ra kháng thể để chống lại, từ đó khiến da mẩn ngứa. Đây là nguyên nhân da nổi mẩn đỏ ngứa rất ít người trưởng thành chú ý đến.

Bên cạnh sổ giun theo sự chỉ dẫn của bác sĩ để điều trị tình trạng mẩn ngứa da, bạn nê:

• Vệ sinh cá nhân thật tốt, có thói quen rửa tay trước khi ăn, trước và sau khi vệ sinh
• Thường xuyên làm sạch đồ dùng cá nhân cẩn thận
• Tuân thủ quy tắc ăn chín, uống sôi.

Da nổi mẩn ngứa do có bệnh liên quan đến tâm lý – thần kinh

Một số loại bệnh liên quan đến tâm lý hoặc thần kinh như zona thần kinh và bệnh về tâm lý có thể khiến cho da nổi mẩn ngứa.

Bệnh zona thần kinh

Bệnh zona thần kinh do virus varicella-zoster tái hoạt động gây ra. Sau khi khởi phát các dấu hiệu ban đầu như nhức đầu, sốt, mệt mỏi, bạn sẽ cảm thấy bị nổi mẩn ngứa ngáy, phát ban, sau đó tiến triển thành mụn nước, cuối cùng mụn vỡ ra và đóng vảy.

Bạn có thể điều trị bằng thuốc kháng virus bôi và uống. Tuy nhiên, bạn nên đến bệnh viện điều trị ngay từ sớm nếu:

• Bạn trên 60 tuổi
• Tình trạng phát ban và đau diễn ra ở gần mắt
• Có hệ thống miễn dịch yếu do mắc bệnh ung thư, HIV, dùng thuốc chống thải ghép hay có bệnh mạn tính.

Bệnh về tâm lý khiến da nổi mẩn ngứa

Da nổi mẩn ngứa có thể xảy ra trong các bệnh về tâm lý như stress, lo âu, phiền muộn, rối loạn ám ảnh cưỡng chế, trầm cảm… Những tình trạng bệnh này làm cho các tế bào da ở lớp ngoài cùng yếu đi khiến vi khuẩn có hại dễ thâm nhập vào các lớp da ở sâu hơn, gây ra các bệnh về da.

Da bị nổi mẩn ngứa do đang mang thai

Phụ nữ mang thai có thể gặp hiện tượng nổi mẩn đỏ ngứa trên da do nội tiết tố thay đổi, căng thẳng, thực phẩm gây dị ứng, suy giảm đề kháng, thời tiết, khói bụi, hóa chất độc hại…

Chị em có thể giảm ngứa bằng cách tắm nước mát, chườm lạnh, ngâm mình trong bột yến mạch, chườm lá ngải cứu, đắp lá nha đam.

Bên cạnh đó, bạn cần lưu ý mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát, vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, ăn uống đầy đủ, vận động thường xuyên.

Da nổi mẩn ngứa có thể do rất nhiều nguyên nhân, từ bên ngoài đến bên trong cơ thể. Để xác định đúng tình trạng da nổi mẩn đỏ ngứa là bệnh gì, bạn nên đi khám để có cách trị da nổi mẩn đỏ ngứa nhanh chóng và hiệu quả.