Nuốt nước bọt đau họng là do đâu, khắc phục thế nào?

Nuốt nước bọt đau họng hay nuốt nước miếng đau họng là dấu hiệu cảnh báo điều gì? Nguyên nhân nào khiến bạn gặp phải tình trạng này và cách điều trị hiệu quả là gì?

Hãy khám phá câu trả lời qua những chia sẻ của BS. CK2 Vũ Hải Long trong bài viết dưới đây của Bacsi.top!

Tình trạng nuốt nước bọt đau họng là gì?

Trước khi đi tìm hiểu triệu chứng nuốt đau họng là bệnh gì, nuốt nước bọt đau họng uống thuốc gì, mời bạn cùng tìm hiểu về cơ chế của tình trạng này.

Hiện tượng đau họng khi nuốt nước bọt do rất nhiều nguyên nhân gây ra. Trong động tác nuốt, các cơ siết họng được “lập trình” để co bóp “đồng vận”, đẩy thức ăn xuống thực quản một cách suôn sẻ. Khi nuốt “không”, tức nuốt nước miếng “chay” thì niêm mạc họng sẽ trực tiếp chà sát lên nhau. Nếu niêm mạc “khỏe mạnh” thì không có vấn đề gì xảy ra. Ngược lại, nếu bị viêm, loét hoặc có vật cản thì việc co thắt và chà xát này sẽ làm cho tình trạng đau tăng lên. Khi bị tổn thương, niêm mạc họng thường sung huyết và trở nên nhạy cảm hơn. Phản ứng viêm kích ứng các đầu mút thần kinh gây cảm giác đau, rát. Việc xác định đúng nguyên nhân sẽ giúp bạn sớm có quyết định để xử trí tình trạng này một cách hiệu quả.

Hầu hết chúng ta đều từng trải qua cảm giác bị đau ở một hoặc cả hai bên cổ họng khi nuốt nước bọt. Nếu khi nuốt đau họng nhẹ thì sẽ tự khỏi trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, cần cảnh giác vì đôi khi hiện tượng “nuốt nước bọt đau cổ họng” có thể là dấu hiệu cảnh báo cho những vấn đề nguy hiểm hơn, cần được thăm khám kỹ càng và điều trị triệt để. Bạn nên đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt nếu đau họng nặng kéo dài hơn 1 tuần, sốt cao, khó nuốt, khó thở, khít hàm, đau nhói lên tai, đau tái diễn thường xuyên, có lẫn máu trong nước bọt và đờm, nổi khối hạch to ở cổ và dưới hàm, khàn tiếng kéo dài trên 2 tuần, sưng cổ mặt.

Vậy, nuốt nước bọt đau họng là biểu hiện của bệnh gì? Làm thế nào để triệu chứng nuốt đau họng này thuyên giảm nhanh chóng? Mời bạn đọc tiếp để có câu trả lời.

Nuốt nước bọt đau họng là do đâu? Top 6 nguyên nhân thường gặp 

Tình trạng nuốt nước bọt đau họng, nuốt nước miếng đau họng là bệnh gì? Câu trả lời là triệu chứng nuốt nước bọt đau họng có thể bắt nguồn từ 1 trong 6 nguyên nhân phổ biến sau:

1. Viêm họng do virus

Nguyên nhân khiến cổ họng bị đau khi nuốt hay nuốt nước bọt đau họng, “phổ thông đại chúng” nhất là viêm họng do siêu vi trong các bệnh cảnh như cảm lạnh, cảm cúm, tăng bạch cầu đơn nhân, sởi, thủy đậu và đặc biệt là nhiễm Covid-19.

Viêm họng do nhiễm siêu vi đường hô hấp, ngoài đau rát họng thường kèm theo với các triệu chứng như sốt, ho, sổ mũi, nghẹt mũi, hắt xì, nhức đầu, đau cơ, buồn nôn, mất khả năng ngửi, thay đổi vị giác, mệt mỏi, suy giảm đề kháng, dễ bội nhiễm vi khuẩn sau đó.

2. Viêm họng do vi khuẩn

2.1. Nuốt nước bọt đau cổ họng do viêm họng liên cầu khuẩn

Có rất nhiều loại vi khuẩn có thể gây nên viêm họng cấp, nhưng thường gặp nhất và “đáng sợ” nhất là viêm họng do liên cầu khuẩn tan huyết nhóm A. Sở dĩ nó nguy hiểm vì hay gây biến chứng ở tim, thận, khớp, để lại di chứng nặng nề. Ngoài việc nuốt nước miếng đau họng, viêm họng liên cầu khuẩn còn kèm theo các triệu chứng khác như:

• Sưng hạch bạch huyết ở cổ, dưới hàm
• Đau và nổi đốm đỏ ở màn hầu khẩu cái
• Sốt cao
• Có những đốm trắng trên amidan
• Hơi thở hôi. 

2.2. Viêm amidan

Tình trạng viêm này cũng nằm trong bệnh cảnh của viêm họng, nhưng là viêm họng khu trú ở tại nhu mô amidan. Khi amidan bị viêm cấp tính, đặc biệt khi có biến chứng viêm quanh amidan thì động tác nuốt sẽ là một “cực hình”. Đau nhói buốt lên cả tai, nước dãi chảy dầm dề vì bệnh nhân rất sợ nuốt.

3. Viêm thanh thiệt khiến nuốt nước bọt đau họng

Thanh thiệt hay còn gọi là nắp thanh quản, chịu trách nhiệm “đậy” kín miệng thanh quản, không cho thức ăn lọt vào đường thở. Khi nuốt, thanh quản sẽ được đẩy lên trên và áp khít “miệng” vào nắp thanh quản. Thanh thiệt lúc này giống như một “tấm barie” đường cấm, chỉ cho “lưu thông” ở ngả đường vào thực quản. Trong trạng thái bình thường, nuốt sẽ không gây đau. Nhưng nếu thanh thiệt bị viêm loét hoặc phù nề thì sẽ rất đau do bị chà xát khi họng siết lại khi nuốt. Tình trạng tổn thương thanh thiệt, nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời không chỉ khiến bạn nuốt nước miếng đau họng mà còn gây nuốt sặc, thậm chí gây bít tắc đường thở do phù nề lan rộng.

Các biểu hiện đặc trưng của viêm thanh thiệt thường bao gồm:

• Khó nuốt do đau họng
• Sốt cao
• Chảy nước dãi
• Có xu hướng nghiêng người về phía trước khi ngồi.

4. Viêm họng do nhiễm nấm

Tình trạng nấm men phát triển trong miệng, họng và hạ họng là một trong những nguyên nhân phổ biến khác khiến bạn bị nuốt nước bọt đau họng và đau khi nuốt thức ăn, đồ uống. Nấm họng thường gặp ở những người suy giảm miễn dịch, suy dinh dưỡng, bị tiểu đường, dùng kháng sinh dài ngày, dùng nhiều thuốc corticoid, dùng thuốc hóa trị. Nấm Candida là tác nhân thường gặp nhất trong những trường hợp này. Ngoài triệu chứng đau khi nuốt, còn kèm thêm các triệu chứng khác như:

• Giảm hoặc mất vị giác
• Trên lưỡi, phía sau họng, màn hầu khẩu cái, mặt trong má xuất hiện các mảng trắng, đốm trắng
• Khóe miệng ửng đỏ bất thường.

5. Nuốt nước bọt đau họng là do viêm thực quản

Đôi khi, tình trạng nuốt nước bọt bị đau họng có thể là dấu hiệu cảnh báo viêm thực quản. Có nhiều nguyên nhân khiến thực quản bị viêm, trong đó thường gặp nhất là bệnh trào ngược dạ dày – thực quản. Ngoài ra, thực quản cũng có khả năng bị sưng viêm do bỏng nhiệt, bỏng hóa chất, do tác dụng phụ của thuốc hoặc do dị ứng trong một số trường hợp.

Ngoài triệu chứng nuốt nước miếng đau họng, người bị viêm thực quản do trào ngược còn có biểu hiện:

• Nóng rát sau xương ức
• Ợ nóng, ợ chua
• Trào thức ăn và dịch vị lên họng gây ho sặc
• Khàn giọng do viêm thanh quản
• Cảm giác vướng ở trong cổ. 

6. Tổn thương cổ họng trong lúc ăn uống

Mặc dù không phổ biến, nhưng thực tế vẫn có những tổn thương vùng họng vô tình xảy ra trong ăn uống khiến bị đau khi nuốt, ví dụ như:

• Việc cố ăn các món quá nóng, quá cay, uống rượu mạnh hoặc vô tình uống nhầm phải nước sôi, hóa chất sẽ làm bỏng họng và thực quản.
• Mắc dị vật đường ăn, thí dụ như xương động vật, mảnh cứng của bỏng ngô, móc cài răng…

Trong hóc dị vật, vị trí cũng như mức độ đau khi nuốt sẽ gợi ý cho bác sĩ khu vực cần tìm kiếm. Nếu chỉ còn lại là vết trầy xước thì đau sẽ bớt dần và tự khỏi. Nếu dị vật còn găm vào “thịt” thì sẽ gây đau nhói khi nuốt, nhất là khi nuốt đồ ăn cứng. Cần lưu ý rằng, độ nguy hiểm sẽ tăng theo vị trí, độ lớn, độ dài, độ sắc bén của dị vật. Không ít trường hợp bị thủng ruột do hóc, thậm chí nguy hiểm tính mạng vì thủng thực quản gây áp xe trung thất. Tồi tệ nhất là thủng quai động mạch chủ, gây tử vong tại chỗ nếu không được can thiệp khẩn cấp.

7. Những nguyên nhân khác gây nuốt nước bọt đau họng

Ngoài những nguyên nhân hay gặp ở trên thì những nguyên nhân gây đau rát họng “sơ sơ”, thoáng qua thường ít được chú ý đến bao gồm:

• Dị ứng
• Khô họng khi nghẹt mũi phải thở miệng
• Viêm mũi xoang mạn tính dẫn đến chảy mũi sau xuống họng
• Do căng cơ họng quá mức khi hò hét quá nhiều và quá lâu
• Do “nhiệt” miệng, họng với những vết loét Aphthous ở niêm mạc 
• Ô nhiễm môi trường, không khí quá hanh khô, có hơi hóa chất, khói thuốc lá gây kích ứng niêm mạc mũi họng
• Do một can thiệp y tế tại vùng họng như phẫu thuật cắt amidan, phẫu thuật chữa ngáy, phẫu thuật thanh quản, đặt nội khí quản…

Ngoài ra, còn một dạng nuốt nước bọt bị đau họng khác, tuy không phổ biến nhưng cực kỳ quan trọng và nguy hiểm, đó là đau họng do ung thư. Có thể là ung thư amidan, ung thư hạ họng, ung thư thanh quản, ung thư thực quản. Những triệu chứng đi kèm với tình trạng nuốt nước bọt đau họng thường thấy là khó nói, khó nuốt, thở khò khè, có lẫn máu trong đờm và nước bọt, nổi u hạch cổ.

Nuốt nước bọt đau họng phải làm sao?

Bị nuốt nước bọt đau họng phải làm sao, nuốt nước bọt đau họng uống thuốc gì? Câu trả lời sẽ có ngay sau đây!

1. Nuốt nước bọt đau họng uống thuốc gì?

Nuốt nước bọt đau họng uống thuốc gì hay nuốt nước bọt đau họng phải làm sao? Câu trả lời là tùy theo từng nguyên nhân và tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ áp dụng các phương pháp khác nhau. Ngoài những trường hợp phải can thiệp ngoại khoa thì bác sĩ sẽ điều trị bằng thuốc tại chỗ hoặc toàn thân kết hợp với điều trị các bệnh nền.

Do đó, câu trả lời cho vấn đề “Nuốt nước bọt đau họng uống thuốc gì?” là: Trước hết sẽ dùng thuốc giảm đau và hạ sốt, thuốc chống viêm và phù nề, thuốc kháng sinh và thuốc kháng virus trong trường hợp đặc biệt. Kết hợp dùng dạng viên ngậm, đang xịt họng với thuốc dạng uống và tiêm. Bạn nên tránh tự ý mua thuốc dùng theo phỏng đoán chủ quan.

2. Cách chữa nuốt nước bọt đau họng tại nhà hiệu quả

Với các cách chữa nuốt nước bọt đau họng tại nhà mà bạn có thể tham khảo ở dưới đây chỉ dành cho dạng đau họng nhẹ “sơ sơ” hoặc dùng để “chữa cháy” trong lúc chưa thu xếp để đi khám ngay được. Có vài cách như sau:

• Sử dụng thuốc ngậm, thuốc xịt họng, thuốc súc họng không kê toa, có tính chất làm dịu, giảm đau, sát khuẩn
• Súc họng với nước muối ấm nhiều lần trong ngày
• Bổ sung nước đầy đủ. Nên uống nước ấm thay vì nước lạnh.

Phòng ngừa nuốt nước bọt đau họng

Ngoài việc đi tìm lời đáp cho các thắc mắc nuốt nước bọt đau họng là bệnh gì, nhiều người cũng quan tâm đến việc phòng ngừa nguy cơ bị đau họng.

Để phòng ngừa, bạn có thể hạn chế hoặc tránh tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh khi đã tìm hiểu những nguyên nhân nêu trên. Đặc biệt đối với những tác nhân virus lây truyền qua đường hô hấp như cúm, Covid-19.. hãy tuân thủ việc deo khâu rtrang nơi đông người, tiêm vaccine đầy đủ để tăng khả năng bảo vệ.

Tóm lại, triệu chứng đau họng khi nuốt hay nuốt nước bọt đau họng có thể không nguy hiểm, nhưng cũng có thể là dấu hiệu của một bệnh lý cực kỳ nguy hiểm. Do đó, không nên chủ quan. Những hướng dẫn trên đây đã cung cấp cho bạn sự quyết định khi nào cần phải đi khám và điều trị, tránh những biến chứng đáng tiếc và bỏ sót những bệnh lý nguy hiểm.