Paracetamol

Ở nhiều quốc gia khác, thuốc paracetamol còn có tên gọi khác là acetaminophen. Vậy tác dụng của paracetamol là gì, liều dùng cho người lớn và trẻ em ra sao, cần lưu ý những gì khi sử dụng? Mời bạn tham khảo bài viết sau đây.

Tác dụng

Thuốc paracetamol có tác dụng gì?

Công dụng của paracetamol (acetaminophen) là giúp giảm đau và hạ sốt.

Cụ thể, thuốc này dùng để giảm đau trong các trường hợp đau từ nhẹ đến vừa như đau đầu, đau cơ, đau khớp, đau lưng, đau răng, cảm sốt… Thuốc có tác dụng giảm đau ở người bị viêm khớp nhẹ, nhưng không có tác dụng đối với viêm nặng hơn như viêm sưng khớp cơ. Paracetamol 500mg là hàm lượng thông thường được sử dụng.

Paracetamol có phải thuốc kháng sinh?

Paracetamol không phải thuốc kháng sinh, mà là thuốc giảm đau hạ sốt ở mức độ nhẹ tới vừa, với ít tác dụng phụ.

Liều dùng

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi quyết định dùng thuốc.

Paracetamol có những dạng dùng và hàm lượng nào?

Paracetamol có những dạng dùng và hàm lượng phổ biến như sau:

- Viên nén, dạng uống: 325mg, 500mg, 650mg

- Gel, dạng uống: paracetamol 500mg

- Bột sủi, dạng uống: 80mg, 150mg, 250mg

- Viên sủi, dạng uống: 500mg

- Viên đạn đặt trực tràng: 80mg, 150mg, 300mg

- Dung dịch, dạng uống: 160 mg/5 ml (120ml, 473ml); 500 mg/5 ml (240ml)

- Siro, dạng uống: 160 mg/5ml (118ml).

Liều dùng paracetamol cho người lớn như thế nào?

Liều dùng paracetamol cho người lớn để hạ sốt

- Liều chung là 325-600mg mỗi 4-6 giờ hoặc 1.000mg mỗi 6-8 giờ uống hoặc đặt hậu môn.

- Viên nén paracetamol 500mg: 2 viên 500mg uống mỗi 4-6 giờ.

Liều dùng paracetamol cho người lớn để giảm đau

- Liều chung là 325-650mg mỗi 4-6 giờ hoặc 500mg mỗi 6-8 giờ uống hoặc đặt hậu môn.

- Viên nén paracetamol 500mg: 1 viên uống mỗi 4-6 giờ.

Liều dùng paracetamol cho trẻ em như thế nào?

Liều dùng paracetamol cho trẻ em để giảm đau

Thuốc được dùng dưới dạng uống hoặc đặt hậu môn:

- Trẻ dưới 1 tháng tuổi: 10-15 mg/kg/liều mỗi 4-6 giờ nếu cần.

- Trẻ trên 1 tháng đến 12 tuổi: 10-15 mg/kg/liều mỗi 4-6 giờ khi cần thiết (tối đa 5 liều trong 24 giờ)

Liều dùng paracetamol cho trẻ em để hạ sốt

- Trẻ từ 4 tháng đến 9 tuổi: Liều khởi đầu: 30 mg/kg (Theo nghiên cứu, liều lượng này có hiệu quả hơn trong việc giảm sốt so với liều duy trì 15 mg/kg và không có sự khác biệt về độ dung nạp lâm sàng).

- Trẻ từ 12 tuổi trở lên: 325-650mg mỗi 4-6 giờ hoặc 1.000mg trong 6-8 giờ.

Thời điểm phát huy tác dụng

Tác dụng giảm đau của paracetamol có hiệu quả trong 30-60 phút sau khi dùng. Ảnh hưởng của thuốc kéo dài trong 3-4 giờ.

Cách dùng

Cách uống paracetamol đúng cách

Thuốc paracetamol dạng lỏng: Bạn lắc kỹ trước khi sử dụng, có thể đo liều bằng thìa hoặc dụng cụ đo liều chuyên dụng.

Thuốc paracetamol dạng viên nén nhai: Bạn phải nhai kỹ viên thuốc trước khi nuốt.

Thuốc paracetamol đặt dưới lưỡi: Hãy đảm bảo tay bạn khô khi cầm thuốc. Đặt viên thuốc trên lưỡi và thuốc sẽ bắt đầu tan ngay. Bạn lưu ý không nuốt toàn bộ viên, để thuốc hòa tan trong miệng mà không nhai.

Thuốc paracetamol dạng sủi: Bạn hãy hòa tan một gói thuốc trong ít nhất 118ml nước, khuấy hỗn hợp này và uống hết ngay. Để đảm bảo bạn uống đủ liều, hãy thêm một ít nước vào ly thuốc bạn vừa uống xong, khuấy nhẹ nhàng và uống ngay.

Thuốc paracetamol đặt hậu môn: Thuốc chỉ dùng cho trực tràng và tuyệt đối không được uống. Bạn nên rửa tay trước và sau khi đặt viên thuốc vào hậu môn. Hãy cố gắng đi đại tiểu tiện ngay trước khi sử dụng thuốc đặt hậu môn paracetamol. Tháo vỏ bọc bên ngoài thuốc trước khi đặt rồi nằm xuống và đưa đầu thuốc vào hậu môn. Giữ viên thuốc trong vài phút. Thuốc sẽ tan nhanh chóng sau khi vào hậu môn. Bạn nên tránh đi vệ sinh hoặc đi tắm sau khi dùng thuốc.

Uống paracetamol khi đói được không: Do paracetamol không ảnh hưởng nhiều đến dạ dày, nên bạn có thể uống thuốc ngay cả khi đói.

Điều gì sẽ xảy ra nếu dùng quá liều?

Hãy gọi ngay cho Trung tâm cấp cứu 115 hoặc đến trạm y tế địa phương gần nhất nếu bạn nghĩ rằng mình đã sử dụng thuốc quá liều.

Việc uống paracetamol quá liều có thể gây ra ăn mất ngon, buồn nôn, nôn mửa, đau dạ dày, đổ mồ hôi, nhầm lẫn hoặc yếu. Các triệu chứng sau có thể bao gồm đau vùng thượng vị, nước tiểu sẫm màu, vàng da hoặc mắt trắng. Ngoài ra, việc sử dụng liều cao có thể dẫn đến ngộ độc paracetamol.

Nên làm gì nếu quên một liều thuốc?

Vì thuốc paracetamol thường chỉ được sử dụng khi có triệu chứng. Hãy luôn nhớ rằng khoảng cách dùng thuốc là 4-6 giờ và không vượt quá tổng liều 4g mỗi ngày.

Tác dụng phụ

Tác dụng phụ của paracetamol là gì?

Gọi số cấp cứu 115 ngay hoặc đến ngay trạm y tế gần nhất để kiểm tra nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào của tình trạng dị ứng paracetamol: phát ban; khó thở; sưng mặt, môi, lưỡi hoặc họng. Ngưng sử dụng thuốc và đến gặp bác sĩ ngay nếu bạn có những tác dụng phụ nghiêm trọng như:

- Sốt nhẹ kèm buồn nôn, đau dạ dày và ăn mất ngon

- Nước tiểu sậm màu, phân có màu đất sét

- Bệnh vàng da (bao gồm triệu chứng vàng da hoặc vàng lòng trắng mắt).

Đây không phải là danh sách đầy đủ các tác dụng phụ của paracetamol. Những tác dụng phụ khác có thể xảy ra. Bạn hãy đến gặp bác sĩ để biết thêm thông tin chi tiết.

Thận trọng/Lưu ý

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi quyết định dùng thuốc.

Lưu ý trước khi sử dụng thuốc paracetamol

Không sử dụng paracetamol nếu bạn bị dị ứng paracetamol (acetaminophen). Bạn hãy hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ để xem liệu thuốc có an toàn hay không nếu bạn đang gặp các vấn đề sau đây:

- Bệnh gan

- Tiền sử nghiện rượu.

Trước khi dùng thuốc, hãy nói với bác sĩ nếu bạn bị bệnh gan hoặc có tiền sử nghiện rượu.

Các chuyên gia vẫn không biết liệu thuốc paracetamol có gây hại cho thai nhi không. Trước khi sử dụng paracetamol, hãy nói với bác sĩ nếu bạn đang mang thai.

Những điều nên tránh khi sử dụng thuốc paracetamol

Không sử dụng bất kỳ loại thuốc không kê toa nào khác để trị ho, cảm lạnh, dị ứng hoặc thuốc giảm đau mà không có ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ. Hoạt chất paracetamol có trong nhiều loại thuốc biệt dược mà bạn không biết, do đó nếu sử dụng một số thuốc cùng nhau, bạn có thể vô tình sử dụng quá liều paracetamol.

Mẹ cho con bú có uống được paracetamol không?

Thuốc này có thể truyền vào sữa mẹ và gây hại cho trẻ đang bú sữa mẹ. Không sử dụng paracetamol khi không có chỉ định của bác sĩ nếu bạn cho con bú.

Tương tác thuốc

Paracetamol có thể tương tác với thuốc nào?

Một số thuốc xảy ra tương tác khi kết hợp cùng với paracetamol:

- Amitriptyline

- Amlodipine

- Amoxicillin

- Aspirin

- Atorvastatin

- Caffeine

- Clopidogrel

- Codeine

- Diazepam

- Diclofenac

- Furosemide

- Gabapentin

- Ibuprofen

- Lansoprazole

- Levofloxacin

- Levothyroxine

- Metformin

- Naproxen

- Omeprazole

- Pantoprazole

- Prednisolone

- Pregabalin

- Ramipril

- Ranitidine

- Sertraline

- Simvastatin

Paracetamol tương tác với rượu (Ethanol)/thức ăn

Rượu (Ethanol) gây tương tác nghiêm trọng

Hãy hỏi bác sĩ trước khi dùng thuốc paracetamol (hoặc các thuốc chứa hoạt chất paracetamol) cùng với rượu (Ethanol). Điều này có thể gây ra các phản ứng phụ nghiêm trọng ảnh hưởng đến gan. Đến gặp ngay bác sĩ nếu bạn bị sốt, ớn lạnh, đau khớp hoặc sưng, mệt mỏi hoặc suy nhược quá mức, chảy máu hay bầm tím, xuất hiện phát ban, ngứa da, ăn mất ngon, buồn nôn, nôn mửa, vàng da hoặc mắt trắng.

Paracetamol và sự ảnh hưởng từ tình trạng sức khỏe

Paracetamol có thể tương tác đến các tình trạng sức khỏe sau:

- Nghiện rượu

- Bệnh về gan

- Phenylketonuria (PKU)

Bảo quản

Bảo quản thuốc paracetamol như thế nào?

Bạn có thể bảo quản paracetamol ở nhiệt độ phòng, tránh tiếp xúc với nhiệt và độ ẩm. Các thuốc đặt hậu môn có thể được bảo quản ở nhiệt độ phòng hoặc trong tủ lạnh.